Sadete Tërnava – Osmani
Pavarësisht raporteve të shumta që sugjerojnë përmirësime ndaj fenomenit te dhunës gjinore, respektivisht asaj seksuale, situata aktuale vazhdon të ketë nivele të larta shqetësimi. Provat kërkimore nga studimet ndërkombëtare paraqesin fakte bindëse të prevalencës së lartë të dhunës kundër grave. Rezultatet e publikuara së fundmi nga nje studim i OBSH-se tregojnë se gjatë jetës një në tri gra i nënshtrohet dhunës fizike ose seksuale nga partneri intim ose nga një jo-partner (OBSH, 2021).
Ne vendin tone, siguria ndaj grave e fëmijëve, duket se ka pak rëndësi dhe rralle flitet për te. Kjo shihet pothuajse gjithmonë kur nxisim biseda për temat e patriarkalizmit, mendimit kolektiv, ngacmimeve, dhunës gjinore e dhunimeve seksuale. Ne këso rastesh, vërehet një lloj mosdurimi, përgjithësisht nga burrat. Ata sikur tentojnë ose ta neglizhojnë, ose ta ‘zbusin’ bisedën me një lloj përqeshjeje, shpesh te përcjellë me anekdota patriarkale te pashije, me tentime për ta mbyllur temën si ne aludim te llojit: ‘le bre se s’ka me dhune ndaj grave e vajzave”, “ ka kaluar ajo kohe kur gruaja është maltretuar”, “tash ka dhune ndaj burrave”, “ti mundesh me fole veç për veti”, e deri te interpretimet e cilësimet tërësisht misogjene e skajshëm te paskrupullta, “gratë pe lypin”, “qikat jon tranu krejt” etj.
Sa janë tranu qikat e gratë mjafton te vrojtojmë brenda shtëpive, institucioneve, rrugëve, parqeve e shesheve, e te shohim qe ato edhe sot i ndjek frika e burrave e djemve te pacipe e te paedukuar, te sëmurë nga miratimi kolektiv kulturor qe edhe sot e kësaj dite ua jep rehatinë te tallen me vajza e gra, t’i hane me sy rrugës, te mos i lejojnë te ecin e te qeshin lirshëm, te vishen si te duan, te dalin e te kthehen kur te duan, sepse pason ngacmimi, fishkëllima, ofshamat, prekja, kushtëzimi, rrahja e dhunimi. Dhe pas tere këtyre, fatkeqësisht ka heshtje dhe turp, e veç kur ndodh me e keqja, siç i ndodhi dje vajzës 11 vjeçare, kemi reagime me te fuqishme dhe atë kryesisht nga gratë, sepse burrat tanë, me përjashtime te rralla, sikur s’mund te reagojnë. Fatkeqësisht, ata ende janë larg ta kuptojnë faktin qe edhe me ligje e edhe me fe, postulat është përmbajtja dhe respekti ndaj gruas.
Rasti i djeshëm, na tregon se tepër pak kemi folur, debatuar e vepruar për t’u edukuar e për t’u arsimuar si shoqëri. Edukata ne familje, qe përfshin lirinë e bisedës me fëmijë, mësuesit mendje-hapur, shoqëria civile avangarde dhe edukimi i përgjithshëm shoqëror ngërthen në vetvete vetëdijesimin e popullit edhe për integritetin fizik, shpirtëror e trupor te individit e sidomos te gruas, dhe gjithçka qe ndërlidhet me te.
Mjedisi socio-kulturor brenda të cilit jemi rritur vazhdon të jete i mbushur me mendësi patriarkale aq te rrënjosur, sa që “të vërtetat” e tij merren si të natyrshme dhe të vetëkuptueshme.
Pavarësisht të se kaluarës se rende neper te cilën jemi rritur, ne kemi ditur te jemi fisnikë, dhe shpesh gruan ta thërrasim fisnike. Është koha ta fisnikërojmë jetën e te flasim pa u tallur, se heshtja dhe tallja sjellin dhunë e dhuna prodhon dhunues, madje edhe grupor.
