Ibrahim KADRIU
DUKE PRITUR TË NESËRMEN
( Marrë nga vëllimi i parë i kompletit me vepra të zgjedhura të shkrimtarit Ibrahim Kadriu, botuar me rastin e 77 vjetorit të lindjes e 60 vjetorit të krijimtarisë letrare, e që do të përurohet në Manifestimin “Vjeshta letrare e Gjilanit”, më 12 nëntor 2022, ora 12:00 në Bibliotekën e Qytetit në Gjilan )
TOKA IME
E kam parasysh largësinë që më rri virgjër
aq shumë e dëshiruar nga pararendësit
nxitoj të arrij
te Toka ime e pa emër
që pret para sportelit dokumentin e lindjes.
Ka kaluar kohë e shtatzënisë
ditët, javët, muajt kanë ikur…
toka ime
në tavolinën e operacionit
i druan prerjes cezariane.
Aq shumë e shkelur
me durim e mbëltuar, me gjak
peng i dëshirave të përflakura
dhe i atyre që ngrehin kulla rrenash
dhe i atyre që shohin ëndrra zgjuar
peng i kohërave në gjunjëzim.
Toka ime me nëmë
e vënë nën këmbë
të shekujve të shfrenuar
e lënduar shpirtërisht dhe e mbështetur
në durimin tim të gjatë.
Imazh i ethshëm më mban të plagosur.
Çdo ditë e natë m’i hap rrugët
e daljes nga lëkura
askund pamje tjetër nuk di të bëhet
tokë e ime
e lodhur për formën që i duhet.
Njësoj kalojnë ditët
përherë duke pritur të nesërmen
për Tokën time të panjohur
e nesërmja gjithmonë e nesërme.
(Shkurt 1999)
GJEOGRAFI E ETUR
Shqipëri është edhe ku s’është
deri ku bën dreqi vezë
se molla e kuqe s’është më e kuqe
pa lëvozhgë ka mbetur
në mëshirë krimbi
Shqipëri është edhe ku s’është
me kot është ndrydhur harta
është tkurrur atdheu në acar
hartat mund të shqyhen
Shqipëri është edhe ku s’është
ka mbetur aty ku ishte
si rrëfim që nuk harrohet
si këngë epike odash të lashta
barrë e hijshme mbi shpirtra brezash
për të mundur të thuhet:
Shqipëri është edhe ku s’është
mesazh i bukur për gjeografi të etur
që më erdhi kur vargu i poezisë
i falet Çamërisë
sikur iu fal Kosovës
si formë më e mirë vargu
depërton në zemër.
ME DYER HAPUR
I mësuar të të presin me dyer hapur
kërkon çlodhje
takim me njerëz kërkon
bulevardeve fushave maleve
në ambientet e gëlqerosur
me rezoluta e uniforma
në Kosovë kur arrin e ke të cunguar historinë
krejt nga e para ecën
rrugëve të shtruara me durim
derisa bie shi borë breshër
dhe erërat përplasin dyert
bubullimat janë të zhurmshme dhe rrufetë
mu sikur kamxhiku
mbi shpinë të kuajve në lëmë
përthekojnë shtrëngojnë dhe shpojnë
thellë brenditë
Kur arrin në Kosovë
sheshet janë plot
të hapur ditë e natë
me kryqëzim shikimesh si kryqëzim shpatash
Rrëfimet e ethshme formohen
me ilustrime të ditës
shfaqjet merren me etje të pa shuar
dhe me uri ujku
rrëfimtarët për çdo natë
i thonë të njëjtat ninulla
duke na vënë në gjumë të gjatë
deri te rrëfimet e tjera
Kur unë arrij në Kosovë
mbetem fillikat me dëshpërimin
nuk di çfarë veshmbathje më duhet për nesër
se më humbin çelësat e zemrës
drojën e pranoj për natyrën time të rrahur
herë me shi e borë herë me breshër
bubullimë
Kur arrij në Kosovë
mësuar të më presin me dyer të hapur
mbetem veç me vetveten
ULPIANË
Erdha të të takoj, të shëtis kalldrëmeve
të të njoh
ke rënë në gjumë të thellë vdekjen e frymon
emri të ka mbetur si kujtim hukame
andej tek humbe virgjërinë dhunshëm
moj nuse
e mijërave burrave që deshën të bëhen
dashnorë të parë
në gjerdekun tënd të fildishtë harruan të jetojnë
Vringëllimë e shpatave
dhe troku i kuajve më zgjon
kur kotem derisa zbres shkallët e tua të thella
të gjej skelete e rrashta
të atyre që ua hëngre shpirtin
vetëm pse të deshën
të ishe dashnore e përjetshme
Ulpianë moj e vejë e mijëra luftëtarëve
e pushtuar mizorisht nga shtresa toke djerrë
ende nxit guxim të të duan, të të puthin
kalorës të rinj pushtues
të përvojës sate peng nën dhé
duan të ulen në sofrën tënde të shuajnë urinë
Erdha të takoj të shëtis
etjen ta shuaj në krojet e tua
s’e thua një fjalë të vetme
sikur gjuhën ta kanë prerë kupton.
Vazhdoj të trokas në dyert e tua
që mbyllur i mban
derisa ngulfatesh në gjumë të thellë
e vdekjen e frymon
KOHË E VARUR NË LITAR
(Prapë në Karadak)
I.
Ditë e vrarë me plumb pushke
jehon në mua, djepi im i thyer,
i shqyer qielli nga rrufetë:
dhembja dhuratë, trembja e gjatë.
Gjithë Bjeshka e Zezë në fjalë të zezë.
Kohë e varur në litar…
sa zhurma, sa zhurma;
koha bartet si gjethi në vjeshtë
sa merr shikim, aq dhuron tërbim
e Bjeshka zdirgjet në fushë me ofshamë,
sjell këngë, sjell vaje
sjell historinë
Bjeshka e Zezë që zdirgjet e lënduar.
II.
Vite të strehuara në lotët e nënave
me emrin tim kanë luajtur bilar në grykë topi,
eu, hapësirë e zezë
emër i zi i etjeve
se si zë vend në vargun tim
thjesht pa ceremoni
pa dhunë shkel pragun e pushimit tim
dhe ndalesh
dhe hyn në varg pa kokëdhembje
Male të zeza
III.
Dekada të vdekura në ballin tim
prapë kthehem andej
siç kthyen shpesh dhembjet,
shëtis kah shëtiste vdekja e paramenduar
prapë tuboj lugajat,
shkëmbinjtë i zbres në një vend
dhe i marr me vete
për t’i dhënë ngjyrë ditës .
QYTETI IM I STRUKUR NË KUJTESË
Qyteti ku jetoj ka hapësirë pa kufi,
Nis nga hapat e mi vazhdon me të tjerët,
Të arrihet në kështjellën e mendjes
Të rrethuar me faqe të pashkruara libri
Pengje të durimit dhe harrimit;
Në kujtesën e shesheve e trotuareve
Të kohës që në shtjellë e kishte jetën
Që nuk shërohej nga dhembjet,
Që kërkonte diellin e mëngjesit
Të zënë pisk nga tymi
Krijues i lotëve.
Qyteti im i strukur në kujtesë
Di të ngjallet me rrëfimet e nënave
Me psherëtimën nga bijtë dhe bijat
Në kohën e fshehur në varre
Të ditëve në tym e flakë
Nga piromanë të ardhur nga Mesjeta
Që bënë bëmat
Jashtë pushtetit të ndërgjegjes.
Qyteti im u bë vasal i durimit
të shkeljeve në shpinë të hapave të rëndë
mallkimin e nënave e kishte terapi
në pritje të pritjeve të gjata
deri te hapat e birit tim
në arritje para trimave të bërë mermer
dëshmi të qytetit ku jetoj
i betuar se kurrë nuk do t’i harroj
pranverat me ngjyrë të lënduar të luleve.
IKJA E ËNDRRAVE
Tërë jetën të kërrusur nën forcën e dridhjes,
brez pas brezi në ikje nga shtytja e shkrirjes.
Në pritje të rastit për të ngritur – kokën lart,
I rrahur, i burgosur me varre të hapura ngatë.
Në ndrojtje nga stërpikje pështyme e gjakut;
rojtar në mbrojte të nderit dhe të pragut…
Tërë kohën të lënë, të harruar, pa jetë normale
të përballur me shqelma e sjellje më vandale.
Me lodhjen mbi shpinë të gjallë e pa shpresë,
me nderin e shkelur pa përjetuar fjalën ndjesë.
Me lëkurën e regjur të nxjerr si leckë në treg..
pa ecje të duhur e pa ngjitje kurrë në breg…
Tevona ëndrrat ikën nga gjumi shumë i gjatë,
duke nderuar rëniet në altar e qafuar çdo datë.
E lënduar Liria e shpirtit hoqi dorë nga përrallat,
pa besuar fare se do të na ngopin me andrallat,
Mandej forcat u panë duke i mbajtur frerët në dorë,
i hipën popullit mbi shpinë dhe – u bënë horë…
Në emër të popullit u ngritën figura e kështjella…
E ardhmja e ngatërruar vazhdon t’mbesë n’shtjella,
Dhe uria urinë e mban gjallë, nxit etje për milionë,
Kosova e shtron sofrën në ethe vetëm për patronë.
Eu sa shpejt humben gjithë kuptimet e idealeve!
Tashmë u murr vesh cilët dhe pse dolën maleve…
PESHË E KRIJUAR
S’më shkohet në rrugë
S’e njoh ditën që e mbaj para veti,
Druaj nga hipokrizia që ma kërrus shpinën
Që vjen e pa ftuar e më troket në kokë
Zemrës ia ndërron ritmin
Syve ua ndërron dritën
Rruga derisa i grumbulloj vitet
Në një thes të vetëm që më rëndon
Peshë e krijuar gjatë numërimit të hapave.
ERA REBELE
Shiu me erë rrah dritaret
Zdirgjet xhamave si lot
Vazhdon të ma lag mendimin
Kësaj vjeshte të vetmuar nga dielli
Në mëshirën e verdhësisë së gjetheve
Viktima të motit
Që ma kujtojnë vdekjen e brezave.
Era dhe shiu sikur kanë aleancë
Bashkërisht ma mundojnë shpirtin
Që është i lodhur nga varret
E nga injoranca e ditës.
Më mbetet shikimi mbi gjethet e qershisë
Të shtruara në tokë siç bien të rënët në luftë,
I nxjerrin punë erës
Erës rebele
Që ua lëviz eshtrat derisa i bart mbi tokën;
Gjithë ajo mori gjethesh në mëshirë të erës
Përballje e pa denjë
Erë moj – s’të vjen turp!
DITËT MBI SHPINË
Më rrinë si thes me flakërimet e ditës
Të huazuara nga vitet që s’janë më
Më ndrydhin ditë e net nuk më kursejnë
Biografisë ia shtojnë fletët
Si lecka të mbledhura rrugëve
Me emra të çuditshëm – ngufatje
Në çdo stinë kanë vdekur shikimet
Para stuhive që hapnin dyert
Me pështymë e me shqelma
Të merrnin gjithë atë që kishte sofra
Ditët i mbaj mbi shpinë – nuk zbresin
Orvaten të më mbajnë zgjuar
Pa mundësi harrimi
(I zgjodhi ANTON NIKË BERISHA)
