Tahir Dalipi
Aq shumë herë në jetën e tij kishte kuturisur, ndaj i ishte dashur me patjetër të bëhej një që kullandriset. Por kësaj here, ndonëse në shikim të parë askujt s’do t’i dukej diç e rëndë, ngurrimi, droja, shqetësimi, të gjitha këto po ia lidhnin këmbët guximit të tij të pamend. Po guximi i pamend ec edhe me këmbë të lidhura. E vendosi, do ta bënte.
Mes fshatrave Boricë e Myqybabë në njërën anë, Kokaj e Llocë nga na tjetër, rrjedh Labusha. Te një gur i madh, në formë govate, është Pusi i Kallakangjës. Legjenda për Kallakangjën, një orë mali që ulet në gur të pusit dhe kreh flokët e gjata, e intrigonte tej mase. Digjej nga dëshira për ta kaluar një njëzetekatërorësh në atë vend, i vetëm, me mundësinë e pamundësinë për ta takuar. Mbase si orëfjetur që i dukej vetja, nuk i bëhej vonë nëse kjo e Pusit qe e bardhë a e ligë; në do të kthehej që andej orëçuet a i mbaruar.
– E di ku është Pusi i Kallakangjës?- pyeti ai një anas, mik të moçëm.
– E di, si nuk e di, ia ktheu ai. Shkojmë bashkë një ditë.
– Jo, unë dua të jem vetëm dhe ta kaloj aty një ditë e një natë.
– Nuk ma thotë mendja të ketë gjë aty, po është pyll i dendur e përrua i thellë. Nata është natë. Më mirë mos e bëj!
– E kam vendosur.
– Si të duash, por nëse e sheh Kallakangjën, mos shko drejt saj, ik! Hi hi hi. Thonë se dy veta, dikur e në një kohë, paskëshin humbur udhën dhe, duke kaluar atypari, njëri nga ta e paskësh parë dhe paskësh dashur t’i shkonte pranë, por tjetri, duke e parë të dalë nga vetja, e paskësh ndalur me forcë. – O më lër t’i shkoj, qenka shumë e bukur! O kjo, edhe dikujt në çastet e vdekjes ia kallka ëndjen. Më prit, O kallka-ëndja ime!- paskësh bërtitur ai duke u përpjekur t’i shkulej nga krahët mikut të tij që e mbajtën fort dhe nuk e lanë të ikte. Me forcë të shtjerrë e të folur të përçartë, ai kishte përsëritur deri në pamundësi ta thoshte saktë; kallka-ëndje, kallkaandja, kallakangja… Thonë se kanë shpëtuar. Hi hi hi.
– Po do të më trembësh?
– Jo ore, jo. Kush të tremb ty?!
– E ç’u bë me të dashuruarin me Kallakangjën?
– Jetoi dhe vdiq me merakun për të, hi hi hi; po përrallë më! Vërtet e ke ndarë mendjen të shkosh?
– Po- i ia ktheu ai pasi u mendua për pak kohë.
– Bën mirë t’i lësh amanetet. Ke ndonjë?
– Po. Mos pillni mbrapsht! Se… Kush lindet mbrapsht, jeton mbrapsht dhe vdes mbrapsht.
Miku nuk ia pati më ngenë.
*
* *
Ditë gushti. Cër. Tundim kureshtjeje. Droje në pjesën e pabindur të mendjes për aventurë, kuturi. Ai aty; Te Pusi i Kallakangjës.
I erdhi… I erdhi nata e pabesë, në vend të pabesë… Lodhja, gjumi . E ai, ai nuk donte të flinte. Donte ta shihte, ta takonte. Në krye të shpatit, fshati Llocë. Seç e intrigoi ngjashmëria e këtij emërtimi me locen; as vetë nuk e ndante dot: në ishte me fjalën, apo me një loce të tijën, një të vetmen. Një që e kishte dashur më shumë se aq; më shumë se këdo, më shumë se gjithçka. Një mister e rrëmbeu. Në mug e përgjumje gjërat nuk duken krejt ashtu si janë; o i sheh si çka të do shpirti, o i sheh si nga ç’ke frikë.
Filloi të vriste mendjen në e kishte grishur tek ai vend Kallakangja e Pusit, apo e kishte shpënë munxa e Kallakangjës së tij.
Të menduarit i ndryshon ndjenjat; disa i zbeh, disa i zhbën, disa i forcon, ndonjë e krijon; posaçërisht kur rrjedh lirshëm. E më lirshëm se aty nuk kishte.
Mbështetur për gurin më të përshtatshëm, ai mbylli sytë. I mbylli mu siç i kishte mbyllur shumë herë kur e merrte malli t’i shikonte sytë që ia kishin shikuar përmallshëm sytë e tij të përmalluar.
– Po çka t’u desh të marrësh udhën për në botën e të çmendurve?!- i foli një zë që i erdhi si nga thellësi të ndonjë humnere të pafund. – Nuk hyn dot në botën e të çmendurve pa u bërë një nga ta.- vazhdoi zëri.
– Le të bëhem, ia ktheu fora ai. U lodha më. U lodha më nga bota e budallenjve.
– Eh, të kishe ndenjur normal!
– E qysh?
– Pak budalla, pak i çmendur.
– Baraspeshë e zorshme; nuk munda ta mbaja më.
– Pse erdhe tek unë?- pyeti ajo.
– Unë te ti?! Jo. Ti erdhe tek unë. – Një qeshje e ëmbël, si e një nëne për fjalët çapkëne të vocërrakut të saj; një qeshje drithëruese si e dikujt që mezi pret t’ia nisë sfilitjes së atij që i ka ardhur në dorë.
Me sy gjysmë të mbyllur, e pa. Më në fund e pa. Shikimin zhbirues, e ëmbël si jeta, e frikshme si vdekja, e fortë si guri ku ishte ulur, e brishtë si shkuma e ujit nga i cili doli.
Flokët e gjata , mu siç ia kishin përshkruar, në pesë-gjashtë vende i zdirgjeshin fitila-fitila nga balli deri te gjoksi ku i spikateshin edhe thimthat nën mitanin që i lagët i rrinte ngjitur ngushtë për trupi.
Ai nisi t’i ndjejë drithërimat e çasteve të para të rënies në dashuri. Nuk e trandi aspak as të qenët përballë, me shumë mundësi, një shajnie. Çne të merakosej për këtë. Nuk do të ishte gjë e re, as për të, as për të tjerë.
Personi që dashuron dikush, është si shajnia; e sheh vetëm një njeri. Askush tjetër.
– Të dua, i tha ai, pa u menduar dy herë.
– Qysh?
– Qenke vërtet një lule. Të dua.
– Mua?!
– Po të marr me vete, mos rri më në këtë përrua!
– Lule nuk jam, po rrënjë kam. Nuk shqitem dot nga këtu. Po të dukem si lule, po nuk jam. Nuk kam pistil, aq më pak thek.
– Narcis?!
– Hahahaha, jo, o Iblis! Jam lule mos më prek.
– Bash të tillë po të dua.
– Edhe?!
– Edhe… po dua të të prek.
– Jo, s’ka terezi.
– Pse?
– Se je i pistë.
– I pistë! Unë i pistë?! Mirë, po hyj e po lahem në pusin tënd, i tha ai me një qeshje të thartë, shumë të thartë.
– Është larje e zorshme, e paralajmëroi ajo. Këtu nuk lahesh me ujë. Këtu nuk e lan lëkurën. Këtu lahet pisllëku i shpirtit. Sapuni është djegës. Është i bërë nga dhembjet që ke shkaktuar. Në vend të ujit, janë lotët që ke nxjerrë nga sy të pafaj, është djersë e huaj që ke shpërdoruar, është gjak që është derdhur, o nga veprimet tua, o nga mosveprimi yt.
Sa pak njerëz do të guxonin të hyjnë në ujë të tillë sikur të mund ta shihnin veten me sytë e të të dëmtuarve?!
– E nëse dal i gjallë nga larja, do të bëhesh imja? e pyeti ai me një zë ngurrues.
– Nëse del? Edhe nëse del, aq i lehtë do të bëhesh, saqë era do të të bartë. Unë nuk fluturoj.
– Engjëll nuk jam, por as dreq jo. Po hyj.
Njeriu, edhe kur është i zhytur me krejt pisllëkun e botës, beson se është i pastër. Ai futi këmbët në pus. Me shpejtësi rrufeje pusi e përpiu. Asnjë rënkim, asnjë zë, asnjë psherëtimë.
Copa ekskrementesh , currila urine, dromca sperme, droçka qelbi, vrushkuj gjaku, sumbulla djerse, gjithçka që të kall datën e të fut krupën, po i vinin vërdallë. Ai nuk u gërdit.
Njeriu nuk neveritet nga pisllëku i tij, derisa pisllëku është pjesë e tij.
Ai nuk u gërdit deri sa i dolën të gjitha. Kur u bë më i lehtë se më se përgjysmë, me të vjella nxori nga rropullitë edhe gjysmën e asaj gjysme të mbetur.
Ia doli mbanë, Uji e nxori në sipërfaqe.
– Eh, tash që dole, mund ta kërkosh dorë time, i tha ajo mes një duartrokitjeje të lehtë e një buzëqeshjeje shumë miqësore.
– Jo, ia ktheu ai ndërsa mezi merrte frymë. Nuk qenkam unë për ty. As ti për mua. Kështu i lehtësuar, unë po nis misionin tim. Ti rri e pastro edhe ndonjë!
– Çka do të bësh? e pyeti ajo.
– Do t’i ndal krejt luftërat, do t’i ndal krejt të ligat. Do t’i mësoj gjallesat, por së pari njerëzit, të ushqehen pa vrarë. Do të bëj që të mos shohim më fëmijë të gjakosur. Kështu i lehtë do të mund të jem kudo. Kudo që duhet.
Solli shikimin vërdallë, po askund nuk ia zuri syri më bashkëbiseduesen. Zëra përreth. Goxha shumë njerëz. I bindur se tashmë gjeti grupin e parë të dishepujve, hipi mbi gurin më të lartë dhe nisi ligjërimin.
Asnjë nuk e kundërshtonte. – Po pra. Ashtu është. Të lumtë goja!- i thoshin pas çdo fjalie që shqiptonte.
– Eja, o prijësi ynë! i tha një nga ta. Ka kohë që të kemi pritur. Eja me ne!
– Unë prij, unë nuk ndjek më, ua ktheu ai i entuziazmuar.
– Mirë pra, na prij!
– E pse po më mbani për krahësh? pyeti ai me një dozë mosbesimi ata dy që e shtrëngonin.
– Se mos na rrëzohesh kund e mbetemi pa ty, o prijësi ynë.
– Aha, mirë.
Vazhduan ecjen.
Herë dhiareve, herë nëpër ujin e Labushës, dolën në rrugë ku ishin makinat. Pa vonuar mbërritën. Me duartrokitje e priti edhe grupi i dytë i dishepujve. Sa deshi të mbajë një fjalim edhe për ta, i thanë të pushonte njëherë, të hante pak bukë e pastaj të vazhdonte me punën e tij.
Po e kërkonin, po donin ta njihnin, nuk u durohej, po rraskapitja nga larja e hodhi në gjumë shumë të thellë. Fjeti. fjeti rehatshëm. Aq rehatshëm sa nuk u zgjua më. Ekipi i mjekëve mundi vetëm ta konstatojë vdekjen.
Me të vdiqën krejt dëshirat e tij, edhe ajo që iu plotësua; të mos i dihej varri.
Nuk ka varr më të panjohur se ai për të cilin nuk kujtohet askush.
Dyert u mbyllëm pasi kaloi makina e funeraleve me trupin e të ndjerit brenda. Pa një nga banorët mbeti çmendina me rrethoja e godina të bëra nga dorë e njeriut, së cilës banorët ia psonis çmenduria e çmendinës së quajtur Botë.
