Shkruan: Laisa Azemi, nxënëse e klasës X-5 në Gjimnazin Natyror ,,Xhavit Ahmeti,, në Gjilan
Ngrohja globale është një fenomen që ndikon thellësisht edhe në Kosovë, duke sjellë ndryshime të mëdha në klimë dhe mjedis. Ky fenomen shkaktohet kryesisht nga emetimet e gazrave serrë, si dioksidi i karbonit dhe metani, të cilët bllokojnë nxehtësinë në atmosferë. Këta gazra çlirohen nga djegia e lëndëve djegëse fosile, si qymyri dhe nga aktivitetet industriale. Në Kosovë, ku energjia elektrike prodhohet kryesisht nga qymyri, emetimet e gazrave serrë janë veçanërisht të larta, duke kontribuar në përkeqësimin e ngrohjes globale dhe të cilësisë së ajrit.
Efektet e ngrohjes globale në Kosovë janë të dukshme dhe përfshijnë ndryshime të motit, rritje të temperaturave mesatare dhe periudha më të shpeshta të thatësirave. Këto ndryshime kanë ndikim të madh në bujqësi, një sektor kyç për ekonominë e vendit, pasi prodhimi i të lashtave dhe bimëve është gjithnjë e më i rrezikuar nga kushtet e pafavorshme të klimës. Thatësirat e shpeshta sjellin mungesa uji për bimët dhe mund të shkaktojnë humbje të mëdha në prodhim, duke ndikuar në sigurinë ushqimore dhe ekonominë e fermave.
Ndryshimet klimatike ndikojnë gjithashtu në biodiversitetin e Kosovës. Pyjet, burim natyral i rëndësishëm për ruajtjen e ekuilibrit të klimës dhe të atmosferës, po përballen me rreziqe të mëdha nga ndryshimet klimatike dhe nga aktivitetet e njeriut. Zvogëlimi i biodiversitetit dëmton ekosistemet natyrore dhe ndikon në ekuilibrin e gjithë zinxhirit ushqimor, duke përkeqësuar edhe më tej efektet e ngrohjes globale.
Përveç kësaj, cilësia e ajrit në Kosovë është një shqetësim madhor, veçanërisht gjatë dimrit, kur përdorimi i qymyrit për ngrohje është më i lartë. Ajri i ndotur shkakton probleme shëndetësore për qytetarët, veçanërisht për fëmijët, të moshuarit dhe ata që vuajnë nga sëmundje respiratore. Këto ndikime të kombinuara krijojnë një mjedis më të vështirë për të jetuar, duke shtuar nevojën për veprime për të përballuar sfidat e shkaktuara nga ngrohja globale.
Në përfundim, ngrohja globale është një problem urgjent edhe për Kosovën, duke ndikuar në klimë, bujqësi, biodiversitet dhe shëndet publik. Ky fenomen kërkon vëmendje të vazhdueshme dhe bashkëpunim të gjerë për të përmirësuar cilësinë e jetës dhe për të ruajtur burimet natyrore për gjeneratat e ardhshme.
(Ky ese është shkruar në kuadër të trajnimit – ligjëratës ,,Forcimi i së nesërmes me energjinë e diellit’’ të mbajtur nga Organizata Soltron, nën mbështetjen e profesorit të fizikës Saud Rrahmani e ku i pranishëm ishte edhe Shpend Nuhiu, drejtor i Drejtorisë së Arsimit në Gjilan)
