Ja shkrimi i autorit:
Sot doli nga shtypi libri im i radhës, “Gjurmë kohe”, Prishtnë, 2020, 326 faqe. Ky libër është një përmbledhje shkrimesh të ndara në katër rubrika: “Opinione”, “Debate gjuhe në rrjetet sociale”, “Nga e kaluara dhe e sotmja jonë” dhe “Përkujtime”.
Trajtesat e renditura në rubrikën e parë, që zënë një hapësirë të mirë në këtë libër, janë kundri¬me përkitazi me ndonjë ngjarje a figurë të rëndësishme të letrave shqipe, siç është prof. dr. Faik Shkodra (“Një jetë kushtuar shkencës”), i cili, jo më pak se 28 vepra botoi deri më tani, kryesisht nga letërsia për fëmijë – një thesar i çmuar për njohjen më të thellë të letërsisë në përgjithësi e të letërsisë për fëmijë në veçanti.
Një trajtesë tjetër e radhitur në veprën tonë, me materiale që paraqesin gjurmë të mëhershme në shkencat albano¬logjike e historike, është ajo prof. dr. Begzad Baliut “Periudha, autorë, studime dhe dokumente”, ku përfshihen tema që lidhen me Reformacionin dhe rolin e tij në fushë të albanologjisë; studiues të huaj të shekullit XIX e të gjysmës së parë të shekullit XX, siç është Maksimilian Lamberci dhe vendi i tij në studimet albanologjike, shkrimtarë të vjetër shqiptarë, si Thimi Mitko, po edhe ngjarje më të frikshme, si: Komisia letrare e Shkodrës 1916-1918, në kontekst të Raportit të Norbert Joklit për gjuhën shqipe, si dhe albanologë të shekullit XX e XXI, siç janë studiuesit: Kolë Ashta; Nelson Çabej, Asllan Hamiti etj.
Po në këtë rubrikë, së bashku me kolegun, dr. Xhavit Beqiri, kemi trajtuar librin “Gjuha shqipe dhe dialektet e saj”, të studiueses së shquar ruse, Agnia V. Desnickaja.
Vëmendjen tonë e ka tërhequr edhe vepra “Fjalor i gjuhësisë” i autorit Ragip Kçiku, i cili, si problem stu¬di¬mi ka shtruar termat dhe nocionet linguistike.
Në tri trajtesat e radhës kemi trajtuar probleme nga fusha e onomastikës: “Elementi kristian në onoma¬stikën e Anamoravës – dëshmi e autoktonisë shqip¬tare”; studimi “Lugina e Preshevës në dritën e emërtimeve të vjetra shqipe”; trajtesa “(Jo)standardizimi i toponimeve edhe pas 20 vjet lirie” – temë e rrahur nga onomaseistët tanë në Komisionin Qendror për Standardi¬zimin e Emërvendeve, fill pas mbarimit të luftës së Kosovës (1998-1999); si dhe në fund, një analizë për veprën “Presheva, Bujanoci dhe Medvegja – dje, sot dhe nesër”, botuar nga IAP dhe ShTKK e Luginës së Preshevës, Prishtinë, 2015.
Në rubrikën “Debate gjuhe në rrjetet sociale” përfshi¬hen disa “artikuj” debatues nga ekspertë të gjuhës ose edhe dashamirë të tjerë të standardit dhe të drejt¬shkrimit të gjuhës shqipe, të rrahura kryesisht në rrjetin social FB. Ndër ato debate, herë-herë edhe polemika, kemi ndarë sinonimet udhë e rrugë – si sinonime të pjesshme, kompozitën koronavirusi apo togfjalëshi virusi korona; pastaj togfjalëshat: Vitër Bajrami apo Fitër Bajrami; fjalët shënjim apo shënim i kufirit; dallimet grush-shtet dhe grushti i shtetit; dallimet semantike të fjalëve përmendsh apo përmendësh, kur një poezi jepet për detyrë që nxënësit ta mësojnë etj.
Te rubrika III, “Nga e kaluare dhe e sotmja jonë”, kemi trajtuar disa çështje nga e kaluara historike, si: Vrasja dhe zhdukja e shqiptarëve si traditë serbo-sllave, në dekadën e dytë të shekullit XX; Shpërngulja e shqiptarëve të Malësisë së Bujanocit, si vazhdim i një ploje që nga gjysma e dytë e shekullit XIX e tutje; pazarllëqet me tokat tona këto 2-3 vjetët e fundit; evokime për Ejup Statovcin – rektor i sfidave dhe i qëndresës, me rastin e 50-vjetorit të themelimit të UP-së dhe 80 vjetorit të lindjes së rektorit Statovci; evokime me rastin e 4-vjetorit të themelimit të universitetit “Kadri Zeka” në Gjilan; pagëzimet për Shkollën e mesme të lartë në Roganë, që mori emrin e patriotit të paepur “Sejdi Kryeziu”, si dhe disa opinione për disa procese tona aktuale, si në politikë, arsim e kulturë.
Te rubrika e fundit “Përkujtime”, në ballë të saj kemi paraqitur ndarjen fizike të akademik Idriz Ajetit nga kjo botë, me titull “Iku edhe Arushani, Klasiku i fundit i albanologjisë – Akademik Idriz Ajeti”; një përkujtim në krye të motmotit “Një vit pa akademik Idriz Ajetin”, ku, përveç tjerash, kemi shpërfaqur edhe mllefin tonë për “respektin që treguan” institucionet arsimore-shkencore dhe organet shtetërore ndaj këtij kolosi të shkencës e kulturës sonë, si dhe “Një propozim që duhet të tumiret”, (nëse tumiret, e me gjasë se jo), që ndonjë nga institucionet arsimore (Fakulteti i Filologjisë) a shken¬core (Instituti Albanologjik) të mbajë mbishkrimin “Akadmik Indriz Ajet”.
Në faqet e fundit të kësaj rubrike, kemi përkujtuar edhe disa profesorë universiteti, me rastin e ndarjes nga kjo botë, siç ishte profesor im i ligjëratave të para në universitet (Mr. Ahmet Kelmendi), kolegët e punës disavjeçare në SHLP e pastaj edhe në Universitetin e Gjilanit (Dr. Abdylaziz Veseli, Dr. Zeqir Demi, Mr. Skënder Sylaj, profesori i kulturës muzikore, Xhevat Ismaili, bashkëvendësi, nxënësi, studenti e kolegu im i punës, dr. Nehat Rrudhani) dhe në fund një përkujtim, me rastin e ndarjes të vajzës sime nga kjo botë, Valdetes, që në moshën 19-vjeçare.
Ne mëtojmë se ky libër, me përmbajtjen e tij të pasur e të nduarduarshme (në tri rubrikat e para), do të kënaq kërshërinë e lexuesve dhe se, si i tillë, do të gjejë vend në bibliotekat e tyre.
