Fundi i marsit i vitit 1999 gjatë do të mbahet mend për banorët e Zhegrës, të cilët përjetuan tmerrin e madh të luftës, ditë në të cilën shumë banorë të këtij lokaliteti, por edhe të atyre përreth humbën më të afërmit e tyre.
Të tërbuar nga humbjet që po i pësonin në terren nga forcat ajrore të NATO-s, por edhe nga urrejtja shekullore ndaj shqiptarëve, forcat e rregullta policore e ushtarake serbe, të cilët bashkëvepronin me paramilitarë e serbë lokal, tërë mllefin dhe urrejtjen e tyre kishin zbrazur mbi popullatën e pafajshme shqiptare, mbi fëmijë, të rritur e të moshuar.
Dhjeta banorë të kësaj ane u vranë, popullata u maltretua e u dëbua, atyre iu dogj e iu vodh pasuria e drejtësi për ta nuk pati asnjëherë.
As Gjykata Ndërkombëtare e Hagës, e cila u mor me rastin e Zhegrës nuk dënoi kryesit e veprave, shumë prej të cilëve vazhdojnë të jetojnë lirshëm, në Kosovë, Serbi e në zemër të Evropës, ndërkohë që edhe në gjykatat tona dhe ato ndërkombëtare që vepruan e veprojnë në Kosovë, dosjet e këtyre krimeve i ka mbuluar pluhuri.
Në mesin e familjeve që kishin pësuar shumë është edhe familja Ukshini nga Zhegra, të cilës në mënyrën më mizore i ishin vrarë dy kryefamiljarët Miradije e Ukshin Ukshini.
Irfan Ukshini, në atë kohë një i ri 20- vjeçar, si shumë shqiptarë të tjerë po bënte jetën e refugjatit në Zvicër, gjithnjë me mendje e shpirt te familja në Kosovë, por edhe me veprimtari në mërgim, gjithnjë për çështjen e Kosovës.
Pas vuajtjeve të mëdha të popullit të Kosovës, gjysmëliria erdhi, kjo gjysmëliri erdhi edhe për familjen Ukshini, që kishte humbur dy më të moshuarit e familjes, kurse në mendjen e Irfanit gjithmonë sillej ideja që një ditë duhen zbardhur gjitha këto vrasje makabre, ngase me t’u kthyer nga Zvicra, ai kishte gjetur babanë e tij të thyer shpirtërisht nga vrasja e prindërve në pragun e shtëpisë, që ishte dëshmitari i parë okular i vrasjeve makabre që kishin ndodhur në Zhegër. Gjykata vendore e ajo ndërkombëtare nën maskën e “pajtimit ndëretnik” këto raste i cilësonte “të prekshme” dhe vazhdimisht i bishtëronte ato e tek Irfani vazhdimisht shtohej ndjenja se duhet bërë diçka, ngase vitet po kalonin dhe pluhuri i harresës do t’i zhdukte këto ngjarje të dhimbshme.
Ukshini, nëpërmjet një drame familjare të të afërmeve të tij, ai paraqet dramën e popullit shqiptar, me dramën e familjes së tij mund të identifikohen të gjitha familjet që pësuan gjatë luftës.
Libri “Një tragjedi shqiptare – kronikë historike” nis me fëmijërinë e Irfan Ukshinit, jetën e autorit me prindërit, gjyshin e gjyshen dhe të afërmit e tij e më pas autori flet edhe për jetën e gjyshërve të tij, gjithnjë në kontekstin e kohës, duke e paraqitur jetën e vështirë të popullatës së kësaj ane, që simbolizonte jetën e shumicës së shqiptarëve, të cilët edhe në kushte të tilla po ngriteshin intelektualisht, ndërsa me rritjen e represionit dhe të dhunës shtynë masa të gjëra të rinjsh që t’a lëshojnë Kosovën dhe të ikin në mërgim, sikurse që edhe gjendja e vështirë ekonomike, që i shtyri shumë familjarë që të largohen në mërgim.
Irfan Ukshini flet edhe jetën e familjes së tij në Zhegër, për tensionet politike, pastaj për mësimin në shtëpitë shkolla ku si nxënës ishte dëshmitarë i drejtpërdrejtë e deri te ndërprerja e studimeve dhe emigrimi i tij në Zvicër, gjë të cilën e paraqet për mrekulli në librin e tij, gjithnjë duke bashkëvepruar me komunitetin shqiptar atje.
Autorin sulmet e NATO-s e kishin ngazëllyer shumë si çdo shqiptar, por pikërisht në Zvicër ai kupton për vrasjet e ndodhura në Zhegër.
Për një çast, në këtë pikë autori i kthehet historisë kombëtare ndër shekuj, duke e kthyer lexuesin në retrospektivë dhe duke e rikujtuar atë nëpër të gjitha periudhat nëpër të cilat kishte kaluar ky popull e për t’u rikthyer sërish në luftën e fundit të shekullit XX, krimet që ishin kryer në Zhegër dhe në fshatrat tjera të Grykës së Karadakut, gjithnjë nëpërmjet rrëfimeve të dëshmitarëve të drejtpërdrejtë të këtyre ngjarjeve. Ai nuk lë anash as eksodin, përjetimet e familjarëve, kthimin e tij në shtëpi dhe përpjekjet për ndërtimin e jetës së re në gjysmëliri, në të cilën autori vendosi të mbetet për të ndërtuar gjithçka nga e para.
Libri i autorit Irfan Ukshini është një dëshmi për luftën, ai në këtë libër shpërfaq të vërtetën, paaftësinë e vendorëve dhe të ndërkombëtarëve për të sjellë drejtësinë në vend. Ky libër gjithashtu është edhe thirrje për drejtësi e për mos harresë të asaj nëpër të cilën kaloi populli ynë, është thirrje ndërgjegjes ndërkombëtare, andaj autori i vetëdijshëm për këtë librin e ka shkruar edhe në gjuhën angleze.
Si i tillë ky libër është edhe një kontribut edhe për historiografinë tonë më të re dhe studiuesit tanë se duhet punuar në këtë drejtim në zbardhjen e çdo krimi, ngase këtë ia kemi borxh gjeneratave që sakrifikuan për këtë liri që ne e gëzojmë sot, sikurse që është një udhërrëfim për gjeneratat e reja se populli ynë ndër breza ka dhënë shumë, siç është rasti edhe i familjes Ukshini nga Nasala e Zhegra.
Irfan Ukshini është i lindur në fshatin Nasalë më 25 maj 1978. Shkollimin fillor dhe të mesëm e kreu në Zhegër për të mbaruar më pas studimet për Gjuhë dhe Letërsi Angleze në Universitetin e Prishtinës. Ai ka mbaruar studimet pasdiplomike në Shkenca Politike në Universitetin e Prishtinës.
Ai është pjesëmarrës në shumë konferenca ndërkombëtare, është njohës i mirë i çështjeve vendore dhe ndërkombëtare, duke marre pjesë në konferenca vendore, rajonale dhe ndërkombëtare. Ai gjithashtu është njohës i shkëlqyeshëm i gjuhës angleze dhe asaj frënge.
Ky është libri i parë i tij.
Kryelajmi.com
