Asociacioni nuk do t”i normalizon marrëdhëniet në mes të Kosovës dhe Serbisë, e cila ka pretendime territoriale mbi trojet shqiptare. Zgjidhja e drejtë nuk arrihet me presion mbi Kosovën. Zgjidhje e qëndrueshme arrihet vetëm përmes parimit të reciprocitetit, prandaj në asnjë mënyrë nuk duhet të hiqet dorë nga reciprociteti.
Është e kuptueshme se Serbia asociacionin nuk po e kërkon për avancimin e të drejtave të serbëve që jetojnë në Kosovë, por po e kërkon për t’u zgjeruar edhe më tutje mbi trojet etnike shqiptare.
Sikur ndërkombëtarët kërkesën për asociacion ta bënin me qëllim të avancimit të të drejtave të komunitetit serb në Kosovë, një gjë e tillë nuk do të ndodhte pa parimin e reciprocitetit, pra do të kërkonin që të drejtat që po i kërkojnë për serbët, do të kishin kërkuar t’ju jepen edhe shqiptarëve që jetojnë, të diskriminuar, në trojet e tyre në Luginën e Preshevës, por edhe komuniteteve të tjera që diskriminohen nga regjimi serb në viset e tjera të Serbisë.
Po të shihej realisht problemi i të drejtave të minoriteteve në shtetet evropiane, për të drejtat e minoriteteve në Kosovë do të diskutohej vetëm pasi të kenë avancuar të drejtat e komuniteteve në shumë vende të tjera të Evropës, në nivelin e të drejtave të komuniteteve pakicë që jetojnë në Kosovë.
Prandaj pavarësisht se sa i moderuar është drafti i statutit të asociacionit, ai nuk do t’i avancoj më shumë se që janë, të drejtat e komunitetit serb në Kosovë, nuk do të ndihmon në integrimi e serbëve në Kosovë dhe nuk do t’i normalizon marrëdhëniet në mes të Kosovës dhe Serbisë, e cila ka pretendime territoriale mbi trojet shqiptare.
Është i padrejtë presioni i ndërkombëtare mbi Kosovën për ta bërë asociacionin sepse ata po kërkojnë nga Kosova të pajtohet me diçka që nuk e ndihmon askënd për asgjë, kurse Serbisë do t’ia rrisin apetitet për zgjerim të mëtutjeshëm në dëm të tokave shqiptare, e kjo do t’i sjell telashe të mëdha, jo vetëm Kosovës por edhe tërë Ballkanit e më gjerë.
Është gabim që po bëhet presion vetëm mbi Kosovën, me shpresën se duke ia plotësuar kërkesat Serbisë do ta shkëpusin atë nga Rusia, sepse edhe pas plotësimit të kërkesave që me të padrejtë e dëmtojnë Kosovën dhe pas ndarjes së fondeve marramendëse për zhvillimin e Serbisë, nga fondet e taksapaguesve të BE-së dhe Amerikës, ajo do të del me kërkesa të reja dhe përsëri do të vazhdon të mbetet aleate e Rusisë.
Është e padrejtë që ndërmjetësuesit hapur të anojnë kah Serbia. Ky fenomen, përveç tjerash dëshmohet me faktin se ata pandërprerë po insistojnë që asociacioni të zbatohet para pikave të tjera të marrëveshjes dhe po kërkojnë nga Kosova ta pranojnë marrëveshjen pa nënshkrim, por asnjëherë nuk po kërkojnë nga Serbia ta nënshkruaj dhe zbatoj marrëveshjen të cilën e ka pranuar në Bruksel e në Ohër e që po e mohon çdo ditë në Beograd.
Përkundër shkeljeve të pandërprera dhe agresionit mbi integritetin territorial të Republikës së Kosovës, siç ishte ai i 24 shtatorit, Serbia jo vetëm se nuk po sanksionohet por po vazhdon të ndihmohet materialisht e të amnistohet politikisht, derisa politika konstruktive e Republikës së Kosovës po sanksionohet.
Këto padrejtësi dhe gabime të ndërmjetësuesve, do ta dëmtojnë Kosovën dhe vendet mike që po ushtrojnë presion mbi Kosovën.
Asociacioni do të bëhet pengës e funksionimit të shtetit të Kosovës, do t’i rrit apetitet e Serbisë për vazhdimin e grabitjeve të territoreve dhe do ta ndihmon dezintegrimin e komunitetit serb që jeton në Kosovë.
Vetëm zgjidhja e drejtë është zgjidhje, ajo nuk arrihet me presion mbi Kosovën, zgjidhje e qëndrueshme arrihet vetëm përmes parimit të reciprocitetit, prandaj në asnjë mënyrë nuk duhet të hiqet dorë nga reciprociteti.
Ismajl Kurteshi, dhjetor 2023